Цэнтр Палітычнага Аналізу і Прагнозу

У чым спецыфіка цяперашней вайны ісламістаў з Ізраілем

Раніцай 7 кастрычніка, у 50-ю гадавiну вайны Суднага дня, групоўка «Катаіб З пекла-Дын аль-Касам» (баявое крыло ХАМАС) абвясціла аб пачатку аперацыі «Патоп Аль-Акса», развязаўшы вайну супраць Ізраілю. Фармальнай нагодай пазначылі рэгулярныя ўціскі з боку iзраiльцян і замахі на мячэць Аль-Акс (адна з трох галоўных святыняў ісламу), дзе неаднаразова падвяргаліся рэпрэсіям мясцовыя арабскія прыхаджане (плюс апошнія некалькі тыдняў у Джэніне праводзіліся рэйды супраць «Ісламскага джыхаду»).

Аперацыя пачалася дастаткова эфектна: баевікі выпусцілі тысячы ракет (па розных ацэнках каля 5 тыс., ракет) па гарадах Ізраіля. На поўначы Сектара Газа высадзілі дэсант, які ажыццяўляўся ва ўсіх трох прасторах: па сушы на джыпах і матацыклах, моры – на катэрах і скутэрах, паветры – на парапланах (дэльтапланах) і лёгкіх самалётах, пасродкам парашутавання у тылавыя гарады. Амаль адразу ж былі захопленыя «вароты Газы» — КПП «Эрэц» і найбліжэйшая ваенная база батальённага ўзроўню.

Усяго за першыя паўдня 7 кастрычніка Армія абароны Ізраілю (ЦАХАЛ) страціла не менш за 5 танкаў «Меркава» (з іх, як мінімум, два трафеямі), 2 цяжкіх БМП Namer APC, звыш 10 адзінак колавай тэхнікі, 12 БТРаў розных тыпаў (трафеямі) , 2 колавыя бронемашыны MRAP, 4 верталёты, якія былі збітыя з дапамогай ПЗРК і зенітным агнём над Сектарам Газа (іх экіпажы па інфармацыі ізраільскага журналіста Ітая Блюменталя шчасна прызямліліся).

Па дадзеных нямецкай Bild, палестынцы змаглі ўварвацца ў Ізраіль нечакана і з боку найбольш умацаванага ўчастка мяжы. Сотні баевікоў перасеклі мяжу сектара Газа – адну з самых ахоўных у свеце, з тысячамі камер, дронаў і пагранічнікаў – праз прарваныя праходы ў плоце. Прычым прарыў перыметра бяспекі быў рэалізаваны без прымянення ваеннай тэхнікі наогул – у справу пайшлі будаўнічыя бульдозеры і кусачкі па метале для дэмантажу агароджы.

Нечаканасцю для Ізраіля сталі і палестынскія дроны, якія скідалі гранаты на бронетэхніку i танкi. Сцвярджаецца, што ракетны абстрэл Ізраіля і захоп баз і пасёлкаў былі адцягваючымi манеўрамі. ХАМАС заспеў знянацку і ізраільскіх памежнікаў, захапіўшы палонных і бронетэхніку. Але і гэтыя напады таксама былі хутчэй адцягваючым манеўрам.

Галоўнымі мэтамі былі ўласна пранікненні на тэрыторыю ізраільскіх камандных пунктаў, хуткае выяўленне і захоп высокапастаўленых асоб, ліквідацыі вышэйшага каманднага саставу і спецыялістаў Арміі абароны Ізраіля, а таксама мірныя жыхары прыгранічных населеных пунктаў, такіх як Сдэрот, Нетывот і Афакім. Там забівалі і бралі ў заложнікі сотні людзей. Па дадзеных расейскіх медыя, перад рэйдам ліквідацыйныя групы ХАМАС атрымалі дакладныя інструкцыі, дзе менавіта знаходзяцца сем’і высокапастаўленых афіцэраў ЦАХАЛ. Ізраіль краіна невялікая і многія афіцэры жылі бліжэй да сваёй працы, проста каля Сектара Газа. Па іх і іх сем’ям быў нанесены мэтанакіраваны ўдар. Іх забівалі, бралі ў палон, са сваякамі гэтак жа не цырымоніліся.

У некаторых зводках аб стратах ізраільскiх сiлавiкоў i ЦАХАЛ, апроч забітых з сухапутных войскаў, дэсантнікаў, можна ўбачыць, напрыклад, такія пасады і прозвішчы: камандзір брыгады «Нахаль» Ёнатана Штайнберга (ён стаў першым ізраільскім палкоўнікам, забітым у боестыкновениях з часоў Вайны суднага дня). камандзір 48-га батальёна сувязі ЦАХАЛ, падпалкоўнік Сахар Махлуф, камандзір роты спецыяльнага прызначэння самага элітнага ізраільскага падраздзялення «Сайерэт Маткал» (аналаг элiты Сіл спецыяльных аперацый) Арыэль Бэн Мошэ, член спецыяльнага падраздзялення «Сайерэт Маткал» Амір Скуры, член дыверсійнага падраздзялення «Маглан» уваходзячага ў 89-ю брыгаду спецыяльнага прызначэння «Оз» Аміт Гетта, члены спецыяльнага падраздзялення ізраільскіх ВПС «Шальдаг» (іх задачы заключаліся ў разведцы цэляў і навядзенні самалётаў на цэль ) Шайла Коэн і Іда Розенталь…

Заходзячы раніцай у мірныя гарады, баевікі ХАМАС амаль не сустракалі супраціва. Ізраіль для еўрапейцаў – краіна нязвыкла мілітарызаваная, у якой уцёкі ў бамбасховішча і роў сірэн нікога не здзіўляюць. Тым не менш, захоп цэлых раёнаў на поўдні краіны, паланенне генерала, масавыя расправы над мірнымі жыхарамі ў развітым постіндустрыяльным грамадстве з высокімі стандартамі жыцця ўсё роўна ўспрымаюцца шакавальна, як рэцыдыў з здавалася б зусім мінулага.

Усё гэта суправаджаецца добрай інфармацыйнай працай ісламістаў. Якая ўключае нават трэйлер(!) уварвання, шматлікія відэаролікі з месцаў (гэта пры інфармацыйнай блакадзе ў ізраільскім медыя-асяроддзі) і марозячыя кроў кадры з нагрудных камер простых баевікоў. Таксама гэта сведчыць на карысць інфармацыйнага пройгрышу Ізраіля (ва ўсякім разе на пачатковым этапе канфлікту). Справа не столькі ва ўвазе хрысціянскага Захаду, колькі ў тым, што для мусульманскіх краін створана карціна таго, што ірэгулярныя «ваяры Алаха» могуць граміць і ганьбіць кадравае ізраільскае войска.

Тым самым па іміджы грознай і непераможнай арабамі сілы наносіцца магутны ўдар. Каб яго ўзмацніць баявое крыло ХАМАС апублікавала 8 кастрычніка кадры высадкі свайго дэсанта на парапланах. Палестынец, які спакойна ляціць на параплане ніжэй залпу працуючай РСЗА, — гэта проста прапагандысцкі падарунак для ўсяго мусульманскага свету. Сваю ролю гуляе і сталы напамінак пра падабраную для актывізацыі баевікоў нагоду – выламаныя ізраільскімі радыкаламі варота мячэці Аль-Акс разам з «правядзеннем абрадаў» і шпацырам турыстаў на Храмавай гары, — дзякуючы чаму актывізацыя ХАМАС успрымаецца мусульманамi як нейкі акт «абароны веры».

У выніку суботняй атакі ХАМАС і іншых палестынскіх груповак, паводле няпоўных звестак The Times of Israel, загінулі больш за 300 ізраільцян, 1864 чалавекі паранены. Колькасць сілавікоў загінуўшых з ізраільскага боку за першы светлавы дзень перавысіла страты ў 33-дзённай вайне з ліванскай Хезбалой у 2006 годзе. Ужо на наступны дзень гэтыя лічбы выраслі ў некалькі разоў і працягваюць расці.

Тым часам памянутая Хезбала аб’явіла агульную мабілізацыю і паведаміла 8 кастрычніка аб далучэнні да сіл ХАМАС. Армія Лівана заявіла, што ізраільскія войскі нібыта абстралялі шэраг ліванскіх паселішчаў з танкаў і артылерыі так, што з’явіліся параненыя. Арабскія крыніцы паведамілі аб масіраваных абстрэлах паўночнага Ізраіля з тэрыторыі Лівана – аб налётах БПЛА, і ракетных ударах. Калі інфармацыя пацвердзіцца, а адказнасць на сябе сапраўды возьме Хезбала, гэта будзе азначаць выхад канфлікту на новы ўзровень. Але і без таго, пасля такой інфармацыйнай апрацоўкі, перад Ізраілем пагроза вайны на два фронты ўстае «ў поўны рост»: на поўдні – ХАМАС, на поўначы – Хезбала.

Тым больш, што ўслед за Хезбалой у Ліване гатоўнасць да барацьбы супраць Ізраіля дэманструюць (з дапамогай распаўсюджвання відэа, якія паказваюць дзесьці ў прымежных з Ізраілем раёнах аператараў іх ПТРК – ад «Малюткі» да «Карнета») «Арлы ўрагану» або т.зв. партыйная міліцыя Сірыйскай сацыяльнай нацыяналістычнай партыі (ССНП). Гэта адна з найстарэйшых свецкіх партый рэгіёна, заснаваная яшчэ ў 1932 годзе. Яе заснавальнік Антуан Саада быў выхадцам з праваслаўнай сям’і і выступаў за адзінства народаў Леванта і Ірака, адлучаючы іх ад іншых арабскіх краін. Яго мэтай было стварэнне Вялікай Сірыі ад Кіпра да Ірана і ад Турцыі да Егіпта і Саудаўскай Аравіі. Партыя за 90 гадоў свайго існавання паўдзельнічала амаль ва ўсіх канфліктах у Ліване і Сірыі. У апошнія дзесяцігоддзі яна з’яўляецца саюзнікам Хезбалы ў Ліване і Баас у Сірыі, дзе баевікі яе «партыйнай міліцыі» актыўна ўдзельнічаюць у вайне на баку рэжыму Асада.

Іран, карыстаючыся сітуацыяй, пачаў перакідку з Сірыі ў Ліван частак КВІР і стаў узмацняць сваю групоўку ў Ліване цяжкай тэхнікай. 2-я і 3-я арміі Егіпта паказальна прыведзены ў вышэйшую ступень баявой гатоўнасці. Уздоўж ізраільскай мяжы прымаюцца меры бяспекі. На Сінайскі паўвостраў накіроўваюцца падмацаванні з Каіра і Александрыі. Ізраіль, з іншага боку, рэагуе на нарошчванне напружанасці ў Егіпце і нярвуецца, успрымаючы гэта як спробу адцягнуць Ізраіль шляхам стварэння ваеннай напружанасці на іншым фланзе. Маршруты палётаў тактычнай авіяцыі ВПС Ізраіля ўжо змяніліся – самалёты адзначаюцца значна паўночней уздоўж мяжы з Ліванам. Тым часам, журналісты «Аль Джазіры» для мацнейшага хайпа паведамілі, што рух «Талібан» звярнуўся да Ірана, Іарданіі і Ірака з просьбай аб пропуску сваіх войскаў у Ізраіль, каб дапамагчы ХАМАС «заваяваць Іерусалім».

8 кастрычніка, хаця ЦАХАЛ і заявіў, што ён цяпер цалкам кантралюе 29 пунктаў, праз якія прарваліся баевікі, у 8 паўднёвых населеных пунктах Ізраіля усё яшчэ ішлі баі. Раніцай гэтага дня з поўдня Лівана быў ажыццёўлены мінамётны абстрэл тэрыторый кантралюемых Ізраілем, які суправаджаўся артылерыйскім агнём. Bloomberg, са спасылкай на прэс-службу ЦАХАЛ паведаміў, што Ізраіль патрапіў 426 цэляў у сектары Газа, а грамадзянскае насельніцтва ізраільскіх раёнаў паблізу мяжы эвакуецца ў маштабах, нябачаных за амаль дзесяцігоддзе. У той жа час вечарам 8 кастрычніка пайшлі паведамленні аб сутыкненнях ва Усходнім Іерусаліме, уключаючы Ісавію, лагеры бежанцаў Шаафат, каля КПП Каландыя (гэта на поўнач ад Іерусаліма каля горада Рамала) і многіх іншых месцах.

хала

Момант для ўсяго гэтага абраны ідэальны. Дзякуючы таму, што адбываецца на Блiзкiм Усходе, тое што прэзідэнт Украіны заяўляе пра ролю Расіі ў араба-ізраільскім канфлікце ніхто не чуе і не слухае. Склады з амерыканскай зброяй спустошаны з-за дапамогі ўкраінцам. ЦАХАЛ і лібералы, якія набіралі палітычныя ачкі (у тым ліку з дапамогай «вуліцы» і нядаўніх беспрэцэдэнтна масавых для Ізраіля пратэстаў у сувязі з судовай рэформай) і сілу супраць «ультраартадокса» Б.Нетаньяху і падтрымлiваючых яго спецслужбаў (Масад і інш.), цяпер аказваюцца у сітуацыі, якая ў любы момант можа кардынальна змянiцца.

Напад ХАМАС на Ізраіль размарожвае адзін з самых старых і кровапралітных канфліктаў на планеце. Калі канфлікт не спыніць зараз, то пачнецца рэгіянальная эскалацыя. Каб вярнуць у ім пазіцыі Ізраілю неабходна паказальна магутная і хуткаплынная аперацыя. Максімум – некалькі дзён. Аднак, мяркуючы па заявах першых асоб, гэта вельмі малаверагодна. Прэм’ер-міністр Ізраіля Біньямін Нетаньяху заявіў, што «Ізраіль уступае ў доўгую і цяжкую вайну», відавочна рыхтуючы грамадскую думку да маштабнай і працяглай сухапутнай аперацыі. У сярэдзіне дня 8 кастрычніка ваенна-палітычны кабінет Ізраілю ўвёў пункт 40 «Алеф». З гэтага моманту афіцыйна аб’яўляецца вайна. Апошні раз гэты пункт уводзіўся ў дзеянне 50 гадоў таму – падчас вайны Суднага дня ў 1973 годзе. Услед за прэм’ерам, прадстаўнікі Арміі абароны Ізраілю заявілі: «Вайна будзе складанай, наперадзе Ізраіль чакаюць цяжкія дні«.

Характар і першыя вынікі сутыкненняў, баі ў ізраільскіх гарадах і базах дывізій ЦАХАЛ і іх захопы (суправаджаныя фота і відэа трафейнай тэхнікі), гавораць аб добрым планаванні аперацыі з боку ХАМАС. Дакладней, з боку іх інструктараў. Атакаваўшыя Ізраіль баевікі палестынскіх і іншых падраздзяленняў – гэта не купка смешных хлопцаў з вуліцы, якія бегаюць з камянямі і кітайскімі АК-47, атрымліваючы верх над танкамі і рэгулярнай арміяй за кошт коптараў з AliExpress і рэлігійнага фанатызму. За людзьмі на масава распаўсюджваных у сетцы інтэрнэт кадрах стаіць вялізны масіў працы кваліфікаваных і мудрагелістых ваенных спецыялістаў, якія патрацілі не адзін год на збор і аналіз разведданых, распрацоўку планаў, падрыхтоўку ваенных актываў і мноства іншых аспектаў, якія зрабілі рэальнасцю тое, што адбываецца. Цяпер шматлікія гледачы бачаць толькі тую частку карціны, якую ім дазволена бачыць – і глыбока памыляюцца адносна рэальных антыізраільскіх гульцоў і праекціроўшчыкаў таго што адбываецца, аб якіх будзе расказана ў наступных матэрыялах.