Працэс ператварэння РФ у падабенства КНДР, які можна назваць усебаковай чучхезацыяй Расіі па Пуціну, набірае абароты. Увесну 2025 г. Foreign Affairs апісаў яго так: «Расейскі рэжым паступова рухаецца да цалкам закрытай дыктатуры Паўночнакарэйскага тыпу. На шляху да міру ва Ўкраіне, апроч рознагалоссяў якiя складана ліквідаваць паміж Масквой і Кіевам, стаiць значна больш сур’ёзная перашкода — драматычныя ўнутраныя змены, якія адбыліся ў Расіі з пачатку вайны. Канфлікт мае вырашальнае значэньне для легітымнасьці Пуціна, і ў яго няма рацыянальных матываў добраахвотна яго спыняць. Калі рэжым даб’ецца свайго ў бліжэйшыя тры-чатыры гады, Расiя можа прыйсці да сацыяльна-палітычнай раўнавагі, якая будзе менш падобная на капіталістычную аўтарытарную краіну з элітай з прыватнага сектара, а больш на мілітарызаваную аўтакратыю Паўночнакарэйскага тыпу».
Працэс чучхезацыі Расіі мае яўныя знешні і ўнутраны складнікі. Першы звязаны з усебаковым умацаваннем узаемнай падтрымкі рэжымаў у Пхеньяне і Маскве і яе ваенна-зброевым складнікам. Акрамя таго, у сувязі з вайной супраць Украіны, Крэмль мае патрэбу ў любых дадатковых рэсурсах, у першую чаргу — людскіх.
Нарасціць колькасць кантрактнікаў цяпер для пуцінскага рэжыму праблематычна. Галоўная прычына нават не столькі ў заключэнні як мага большай колькасці кантрактаў, колькі ў тым, што ўсіх, хто заключыў гэтыя кантракты, трэба зводзіць у паўнацэнныя падраздзяленні, ператвараць з натоўпу ў армію. Але для гэтага крытычна не хапае каманднага саставу. Паўночнакарэйскае войска ў гэтым плане можа стаць зручнай запамогай.
Акрамя таго, карэйцы могуць быць прыкрыццём і для кітайскіх ваенспецаў. У пачатку красавіка Кіеў ужо запатрабаваў ад Пекіна тлумачэнняў у сувязі з паланеннем кітайцаў, якія ваююць за Расію. Украінскі МЗС выклікаў часовага паверанага ў справах КНР ва Украіне пасля паланення, як сцвярджае прэзідэнт У.Зяленскі, двух грамадзян Кiтая у Данецкай вобласці. Кіраўнік украінскага знешнепалітычнага ведамства Андрэй Сібіга ў сувязі з гэтым напісаў: » Мы рашуча асуджаем уцягванне Расіяй грамадзян Кітая ў агрэсіўную вайну супраць Украіны, а таксама іх удзел у баявых дзеяннях супраць украінскіх сіл«, а таксама заявіў, што аўтарытэт Кітая ў Савеце Бяспекі ААН з-за ўдзелу войскаў у кітайцаў у вайне ў складзе расейскіх войскаў пастаўлены пад сумнеў, як і «заяўленая Пекінам пазіцыя мiру».
Прыезд у ліпені 2025 г. у КНДР кіраўніка МЗС РФ С.Лаўрова, хутчэй за ўсё, звязаны з перамовамі аб ваеннай дапамозе Маскве з боку Пхеньяна (і, магчыма, Пекіна) — і людзьмі, і зброяй. Калі бакі прыйдуць да згоды, аб канкрэтыцы паедуць дамаўляцца ўжо ваенныя (накшталт Дзяржсакратара Савета бяспекі РФ Сяргея Шайгу які нядаўна пабываў у Пхеньяне тройчы за тры месяцы), а таксама прадстаўнікі галін забеспячэння.
Улічваючы спецыфіку сяброўства Масквы і Пхеньяна, можна меркаваць, што Крэмль мае намер правесці маштабны і, па магчымасці, разгромны летні наступ ва Украіне. Мэта – забяспечыць на любых перамовах з Кіевам сабе не проста пазіцыі, а падаўляючую перавагу і не дамаўляцца, а дыктаваць умовы перамір’я або міру. Прычым дыктаваць іх ужо не столькі Украіне, колькі Еўропе і НАТА.
Аб тым, што КНДР рыхтуецца адправіць новых салдат у Расію інфармагенцтва Yonhup паведаміла 26 чэрвеня, са спасылкай на дадзеныя Нацыянальнай разведвальнай службы Паўднёвай Карэі. Па дадзеных паўднёвакарэйскіх медыя і спецслужбаў, Паўночная Карэя ў ліпені ці жніўні можа накіраваць у Расію дадатковую групу вайскоўцаў для ўдзелу ў вайне супраць Украіны.
Працэс вярбоўкі для адпраўкі ў Расію дадатковага кантынгенту ў Паўночнай Карэі ўжо пачаўся. Паводле інфармацыі расійскіх прапагандысцкіх ТГ-каналаў, размова можа ісці і аб перакідванні ў Курскую вобласць дадатковых батальёнаў т.зв. «карпуса 927» — элітных паўночнакарэйскіх частак, якія ўжо нясуць на Далёкім Усходзе службу па ахове дзяржмежаў.
Аналітыкі Bloomberg лічаць, што зацягнуўшыся канфлікт ва Украіне прывёў да знясілення запасаў Расіі ў галіне людскіх рэсурсаў і асноўных узбраенняў. Гэта павысіла каштоўнасць таго, што для РФ можа даць Паўночная Карэя, нават калі гэтая дапамога застаецца хутчэй сімвалічнай, чым крытычна важнай.
Узамен Масква, як падазраюць, перадае ўсё больш сучаснае абсталяванне, дапамагаючы Паўночнай Карэі папоўніць прабелы ў яе ваенных магчымасцях. Ключавым фактарам, які дазваляе Паўночнай Карэі выкарыстоўваць свае сувязі з Расіяй, з’яўляецца яе гатоўнасць накіроўваць войскі на поле бою і папаўняць запасы расійскіх боепрыпасаў, якія хутка высільваюцца.
Паўднёвакарэйскія эксперты амаль адразу ж выказалі здагадку, што Расія выдзеліла Паўночнай Карэі сродкі СПА ў абмен на жывую сілу і адпраўку паўночнакарэйскіх салдат на вайну супраць Украіны. У лістападзе 2024 г. галоўны дарадца па нацыянальнай бяспецы Паўднёвай Карэі Шын Вон Сік паведаміў у інтэрв’ю тэлеканалу SBS: «Расія падала КНДР абсталяванне і зенітныя ракеты для ўмацавання сістэм СПА. Пасля няўдалага запуску ваеннага шпіёнскага спадарожніка Паўночнай Карэі 27 траўня Расея ўжо заявіла аб сваім намеры падтрымаць спадарожнікавыя тэхналогіі КНДР, і, як паведамляецца, паставіла розныя вайсковыя тэхналогіі». Шын Вон Сік растлумачыў , што ў Сеуле мяркуюць, што Масква таксама аказала Пхеньяну розную эканамічную дапамогу.
Ваеннае супрацоўніцтва РФ і КНДР усё часцей становіцца інфападставай для навінавых паведамленняў, якія раскрываюць малавядомыя факты аб экспарце Пхеньянам зброі рэжыму Пуціна. У пачатку траўня 2025 г. расейскія вайскоўцы Z-блогеры апублікавалі кадры першага з’яўлення на фронце і баявой працы паўночнакарэйскай 240-мм РСЗА M1991. У пачатку чэрвеня ў ВС РФ упершыню выявіліся мінамёты і ракетныя сістэмы з Паўночнай Карэі. Фота рэдкіх 140-мм і 60-мм мінамётаў, якія апынуліся ў дэсантнікаў 76-й штурмавой дывізіі, размясцілі таксама расійскія Z-блогеры.
Каментуючы гэтыя фатаграфіі, эксперт па ўзброеных сілах КНДР Ёст Ойлманс распавёў выданню NK News, што яны ўяўляюць сабой першае сведчанне, што такія мінамётныя сістэмы, якія з’яўляюцца неад’емнай часткай сіл паўночнакарэйскіх спецаперацый, задзейнічаны ў вайне Расіі і Украіны. Адзін з Z-блогераў піша, што 60-мм мінамёты маюць калібр краін НАТА і могуць быць спробай капіравання заходняй зброі, іх эфектыўнасць «застаецца незразумелай, паколькі аўтаматычныя гранатамёты аказаліся больш зручнымі».
У пачатку чэрвеня ў інтэрв’ю парталу The War Zone кіраўнік украінскай вайсковай разведкі Кірыл Буданаў заявіў, што адбыўся прамысловы скачок пры выкарыстанні на тэрыторыі Украіны паўночнакарэйскіх ракет KN-23 (Hwasong-11). «Дакладнасць узрасла ў разы», — падкрэсліў кіраўнік ГУР. Першая партыя такіх ракет, перададзеная Расіі, па дадзеных украінскай Генпракуратуры, аказалася вельмі неэфектыўнай — каля паловы сыходзілі з курсу або выбухала ў паветры.
Паўночная Карэя таксама стала для расейскага войска ва Ўкраіне ключавым пастаўшчыком снарадаў. У сярэднім Пхеньян забяспечвае войскі РФ паловай неабходных снарадаў, аднак некаторыя падраздзяленні залежаць ад паўночнакарэйскіх боепрыпасаў на 100%. Гэта вынікае са справаздачаў расейскага войска, якія прааналізаваў Reuters. Так, у двух дакументах гаворыцца, што артылерыйскія падраздзяленні выкарыстоўвалі ў адзін дзень толькі боепрыпасы з КНДР, а ў другі на іх долю прыпала 75% усіх стрэлаў з гармат. Улетку 2024 г. адно з падраздзяленняў ВС РФ у Запарожскай вобласці паведаміла, што выкарыстоўвала 50% паўночнакарэйскіх снарадаў у гаўбіцах Д-20, у той час як 100% запушчаных 122-мм ракет былі зроблены ў КНДР. У справаздачах таксама былі апісаны шырокія запасы снарадаў з КНДР.
Паводле дадзеных даследчага цэнтра Open Source Centre (OSC), з верасня 2023-га па сакавік 2025 года КНДР ажыццявіла 64 пастаўкі боепрыпасаў у РФ, пераправіўшы каля 16 тыс. кантэйнераў. Снарады транспартаваліся на судах «Ангара», «Марыя», «Мая-1» і «Лэдзі Р» з паўночнакарэйскага порта Раджын у расійскія парты Усходні і Дунай. Пасля яны па чыгунцы адпраўляліся на склады недалёка ад мяжы з Украінай. Па падліках OSC, у агульнай складанасці Пхеньян мог перадаць Маскве 4-6 млн снарадаў. Гэта стала значным дадаткам да ўласнай расійскай вытворчасці, якую заходнія чыноўнікі ацэньваюць у 2-2,3 млн артылерыйскіх снарадаў у 2024 годзе.
Тое, як Паўночная Карэя нарошчвае маштабныя пастаўкі боепрыпасаў у Расію і пашырае вытворчасць неабходнай Маскве зброі, дэманструюць у т.л. спадарожнікавыя здымкі, прыведзеныя ў снежні 2024 г. выданнем Wall Street Journal (WSJ). Па дадзеных амерыканскіх і паўднёвакарэйскіх крыніц выдання, зброя дастаўляецца ў Расею па моры і чыгунцы. Так, чыгуначны паток на пераходзе Туманган-Хасан на мяжы Расіі і Паўночнай Карэі дасягнуў рэкордных паказчыкаў у 2024 годзе — колькасць вагонаў, якія праходзяць праз мяжу, патроілася.
Як адзначае WSJ, па стане на другую палову снежня 2024 г. КНДР адправіла ў Расію ўжо каля 20 тыс. кантэйнераў з боепрыпасамі. Акрамя артылерыйскіх снарадаў калібра 122 мм і 152 мм Пхеньян перадаў расійскаму войску больш за 100 найноўшых балістычных ракет Hwasong-11 (на Захадзе іх называюць KN-23 і KN-24). Ва ўкраінскай разведцы адзначылі, што гэтыя ракеты могуць быць «недакладнымі», але «іх далёкасць (да 700 км.) уражвае». «Гэта пагроза нашым гарадам», – сказаў суразмоўца WSJ.
Пастаўкі ўзбраенняў з КНДР у РФ вышэйапісаным далёка не абмяжоўваюцца. Масква таксама атрымала ад Пхеньяна дальнабойную артылерыю, сістэмы залпавага агню і балістычныя ракеты. Згодна з ацэнкай украінскай разведкі, КНДР перадала 120 рэактыўных сістэм залпавага агню і 148 балістычных ракет КN-23 і КN-24. У расійскія войскі паступаюць 122-мм гарматы Д-74, 107-мм РСЗА, 240-мм РСЗА і 170-мм артылерыйскія ўстаноўкі М1989 («Каксаны»). Апошнія, паводле слоў кіраўніка ГУР К.Буданава, таксама паказваюць высокую эфектыўнасць: яны страляюць з вялікіх адлегласцей (дальнасць стральбы — 40 км звычайнымі снарадамі і 60 км — рэактыўнымі) і маюць высокую дакладнасць (у Расію з КНДР было пастаўлена 120 такіх установак).
Аб тым, што КНДР перадала Расіі 100 артылерыйскіх сістэм, у тым ліку не толькі самаходныя гаўбіцы M-1989 Koksan, але і ракетныя ўстаноўкі M-1991, паведаміў Forbes у канцы лістапада 2024 г. начальнік Цэнтра супрацьдзеяння дэзінфармацыі СНБА Украіны Андрэй Каваленка. Як адзначыла выданне, M-1991 абсталяваны 240-міліметровымі ракетамі вагой 85 кілаграмаў. Іх далёкасць стральбы складае 60 кіламетраў. M-1991 пераўзыходзяць большасць артылерыйскіх сістэм ва ўкраінскім арсенале, за выключэннем амерыканскага РСЗА HIMARS.
Паўночнакарэйскія войскі свае M-1991 хаваюць у горных умацаваннях уздоўж дэмілітарызаванай зоны паміж двума Карэямі. У выпадку вайны гэтыя ўстаноўкі могуць абстрэльваць Сеул, які знаходзіцца ўсяго за 59 кіламетраў ад дэмілітарызаванай зоны. Па дадзеных Цэнтра стратэгічных і міжнародных даследаванняў у Вашынгтоне, M-1991 — гэта «ключавы спосаб, з дапамогай якога КНДР трымае Сеул і Паўднёвую Карэю пад пагрозай». Таму Forbes таксама ўдакладніў, што расейскае войска, выкарыстоўваючы гэтае ўзбраенне, можа абстрэльваць Харкаў са сваёй тэрыторыі.
Той факт, што Пхеньян адправіў у Расію 170-мм самаходныя гаўбіцы і 240-мм рэактыўныя сістэмы залпавага агню вялікай далёкасці (РСЗА), на думку экспертаў Wall Street Journal сведчыць аб тым, што КНДР перадае рэжыму Пуціна і навейшую зброю, а не толькі састарэлыя артылерыйскія снарады, як лічылася раней. Больш за тое, расійскія спецыялісты працуюць над удасканаленнем паўночнакарэйскай зброі. Так, з дадзеных SI Analytics вынікае, што РСЗА былі абсталяваны новымі сістэмамі навядзення і кіравання.
Канстатуючы гэтыя факты ўсё больш цеснага збліжэння РФ з КНДР укупе з самымі працэсамi чучхеізацыі пуцінскай Расіі, трэба ўлічваць, што любыя аналогіі заўсёды ўмоўныя. Гэтак жа, як і спробы правесці паралелі паміж сацыяльнымі суб’ектамі, якія істотна адрозніваюцца па шэрагу важных параметраў, уключаючы тэрытарыяльны. КНДР — невялікая дзяржава як па тэрыторыі, так і па насельніцтве. РФ — вельмі вялікая і працяглая краіна ў тэрытарыяльным сэнсе з вельмі разнастайным насельніцтвам. І гэта той выпадак, калі памер мае значэнне – з пункту гледжання і знешняй палітыкі рэжыму, і асабліва ўнутранага яе складніка (пра які гаворка пойдзе ў наступнай публікацыі).
Базавая супярэчнасць пуцінскай РФ, на думку расійскіх даследчыкаў, — гэта, перш за ўсё, супярэчнасць паміж цэнтрам і рэгіёнамі. У Расіі яна традыцыйна вырашаецца праз выбудоўванне і ўзмацненне жорсткасці т.зв. «вертыкалі кіравання». Гэта ўвесь час прыводзіць да аднаго і таго ж выніку: як толькі вертыкаль па нейкіх прычынах дае збой, нават часовы, неадкладна пачынаецца «парад суверэнітэтаў» са спробай збегчы з навязванага насельніцтву «вырая» — самадзяржаўнага, савецкага, чучхепадобнага (пуцінісцкага). Таму любая расійская аўтакратыя заканчваецца смутай. Каб адцягнуць яе пачатак, рэжым не проста абражае суседзяў, знешнiх «ворагаў», і г.д., а развязвае войны, спрабуючы агрэсіяй па-за межамі Расіі адцягнуць свой крах у самой краіне, г.зн. унутрые яе меж. І ў гэтым плане РФ на Паўночную Карэю не падобная.
Альтэрнатывай «вертыкалі кіравання» ў аўтарытарна-пуцінскім духу магла б стаць рэальная федэрацыя. У якой баланс паўнамоцтваў больш адпавядае базавай супярэчнасці. Але тут маецца межавая ўмова – гэта ўзровень кампетэнтнасці кіруючай верхавіны і значна больш складаныя і разумныя тэхналогіі кіравання. Цяперашнія кіраўнікі РФ, якія ўсё часцей практыкуюць як асноўны механізм кіравання дзяржаўны тэрор, такую федэрацыю і грамадскі лад ні пры якіх абставінах не пацягнуць. Таму ні пра якую «перадачы» ўлады па сюжэце КНДР у Расіі не можа ісці і гаворкі. Прыхільнікі такога пункту гледжання, у сувязі з гэтым лічаць, што цяперашняй Расійскай Федэрацыі, нягледзячы на ўсе патугі ўладных чучхезатараў, прыйдзецца прайсці праз перыяд смуты і магчымага (як мінімум, частковага) распаду тэрыторыi краiны.