З інфармацыі, сталай здабыткам галоснасці ў рускамоўных медыя, вылучаюцца наступныя віноўнікі і асноўныя версіі здарэння ўвечары 22 сакавіка ў «Крокус Сіці Хол», якія маюць дачыненне да інтарэсаў пуцінскага рэжыму і яго прадстаўнікоў.
1) Вінаваты «ісламскі радыкалізм». Маўляў, у лік «замежных спецыялістаў» (гастэрбайтараў РФ) зачасаліся паршывыя авечкі, якія патрапілі пад уплыў радыкалаў-iсламiстаў. Гэтую версію сталі ўкідваць рэсурсы, блізкія да т.зв. маскоўскаму блоку (Сабянін-Хуснуллін). Яна найболей сугучная амерыканскай і еўрапейскай, але ў той жа час мае шэраг істотных адрозненняў. Магчыма яе з’яўленне звязана з тым, што за ісламскімі радыкаламі (ІДІЛ) стаяць Саўдзіты і Катар. Абедзьве дзяржавы пасярэднічаюць паміж Украінай і РФ. У т.л. публічна — у абменах-звароце дзяцей, у рамках АПЕК + і г.д. У той жа час яны з’яўляюцца канкурэнтамі РФ па нафце і газе. Аднак і вельмі выгадны для іх рост коштаў на энэргасыравiну абумоўлены вайной ва Ўкраіне. Яшчэ ёсць Кітай, да якога на Блізкім Усходзе і ў Цэнтральнай Азіі прыслухоўваюцца ўсё мацней. Ёсць фактар Ірана і мноства новых-старых сяброў Масквы ў Блізкаўсходнім і Цэнтральнаазіяцкім рэгіёнах — хусітаў, талібаў, хамасаўцаў, асадаўцаў…
У гэтым кантэксце для ўнутранага карыстання матывам тлумачэння таго, што адбываецца ў ключы «ісламскага радыкалізму» можа быць «збіванне фокусу з Украіны» (з мэтай нанясення нечаканага ўдару ў момант максімальнага напружання сілавых рэсурсаў). Для знешняга карыстання – спроба знайсці агульную мову з Захадам фiкусуючыся на праблеме міжнароднага тэрарызму. Для гэтага могуць спатрэбіцца новыя тэрарыстычныя акты, у тым ліку і на Захадзе, але тут блізкаўсходнія і цэнтральнаазіяцкія сябры могуць аказацца як нельга дарэчы.
Акрамя таго, у кіраўніцтве самой Маскве відавочна аддаюць перавагу, каб вінаватым апынуўся пауль паўфантасмагарычны для яе жыхароў «ІДІЛ», а не героі антыўкраінскай прапаганды. Аматарам Z-агрэсіі хочацца глыбокага «апускання ў сітуацыю» ў асноўным у прапагандысцкіх праграмах расійскага ТБ. Але не ў сябе пад бокам, не ў самой Маскве. Бо што можа быць страшней для канапавых «барацьбітоў з бандэраўцамі» стаўшага паўсядзённасцю сюжэту, у якім адна з частак «адзінага народа» стане страляць і паліць іншую ўжо не проста на поле бою, а так, паходзячы, у гандлёвых і забаўляльных цэнтрах?
2) Ва ўсім вінаваты Захад, які стаіць за ўсім. Адразу ж пасля тэракту ў «Крокусе», першы намеснік старшыні камітэта Дзярждумы РФ па бяспецы Андрэй Лугавы ў эфіры Салаўёў Live назваў заказчыкамі тэракту ў Маскве вядучыя краіны Захаду – Вялікабрытанію і ЗША: «Перад 8 сакавіка пасольства Вялікабрытаніі і ЗША вельмі старанна паведамлялі і папярэджвалі сваіх грамадзян быць асцярожнымі ў Маскве, пры гэтым не паведамляючы, што адбываецца. Цяпер мы бачым, што адразу ж, літаральна на працягу паўгадзіны пасля пачатку гэтых падзей, Белы дом актыўна заяўляе аб тым, хто датычны да гэтага, а хто не датычны. У мяне няма ніякіх сумневаў, што гэта галоўныя асноўныя заказчыкі».
Характэрна, што першым версію аб вінаватасці Захаду агучыў не Лугавы, а асабіста Пуцін. Прычым зрабіў ён гэта яшчэ за тры дні да атакі на «Крокус» (!) 19 сакавіка на пашыраным паседжанні калегіі ФСБ, калі заявіў, што «нядаўнія правакацыйныя заявы прадстаўнікоў заходніх уладаў аб магчымасці тэрактаў у Расіі былі нацэленыя на запалохванне і дэстабілізацыю грамадства» і даручыў рыхтавацца да арганізаваных Захадам тэрактаў:
«В своё время Запад активно использовал в своих интересах разного рода трансграничные радикальные, террористические группировки, в том числе поощрял их агрессию против России. Закономерно, что и неонацистский киевский режим – опять же при поддержке, а часто и по прямому указанию – перешёл к террористическим методам. Это обстрелы мирных городов, покушения на представителей власти и общественных деятелей, попытки вербовать исполнителей диверсий и терактов на критически важных объектах инфраструктуры России и в местах массового пребывания людей.
Напомню и о недавних, прямо скажем, провокационных заявлениях ряда официальных западных структур о возможности терактов в России. Всё это напоминает откровенный шантаж и намерение запугать, дестабилизировать наше общество. Вы хорошо знаете об этом, сейчас не буду вдаваться в детали.
Прошу ФСБ совместно с другими спецслужбами и правоохранительными органами при координации Национального антитеррористического комитета серьёзно усилить антитеррористическую работу по всем направлениям, понимая, что мы имеем дело с сильным, опасным противником, в арсенале которого – широкие информационные, технические, финансовые возможности, что там говорить, мы знаем их возможности по всем этим направлениям, включая методы разведывательной деятельности, да и террористические методы. Достаточно вспомнить подрывы Северных потоков в Балтийском море. На всё идут».
Праз дзень пасля гэтай заявы, і за дзень да бойні ў «Крокусе», кіраўнік Чачні Р.Кадыраў правёў нараду з кіруючым складам сілавых і праваахоўных ведамстваў, на якой даручыў сілавікам быць «у стане пастаяннай баявой гатоўнасці» і заклікаў іх быць гатовымі «ў любой момант адлюстраваць узніклую пагрозу на карысць нашай дзяржавы».
3) Вінаватыя ўкраінцы, якія нанялі выканаўцаў («славян з накладнымі бародамі» або «таджыкаў з расійскім грамадзянствам»). Гэтую версію разнамасныя «Z-патрыёты» пачалі прасоўваць сінхронна з дзеяннямі атакавалых «Крокус» экстрэмістаў. Першым абвінаваціў Украіну ў арганізацыі тэракту «праваслаўны алігарх» К.Малафееў, які вясной 2014 года меў дачыненне да з’яўлення групы Стралкова-Гіркіна і пачатку баявых дзеянняў.
Набліжаны да обер-попа Гундзяева спонсар першага кровапраліцця ў Данбасе заклікаў у сваім тэлеграм-канале нанесці па Украіне ядзерны ўдар у адказ на: «Страшны тэракт. Пасля мінулага страшнага тэракту «Норд-Ост» мы перамаглі ў Чачні. Мы гатовы перамагчы зноў. Давайце дадзім мірнаму насельніцтву Украіны 48 гадзін, каб пакінуць гарады, і нарэшце скончым гэтую вайну пераможным разгромам суперніка. З выкарыстаннем усіх сіл і сродкаў».
Услед за дзеячам з акружэння Гундзяева абвінавацілі Украіну ў арганізацыі тэракту ў Маскве і ў Савеце Федэрацыі. Першы намеснік старшыні камітэта Савета Федэрацыі па абароне і бяспецы, сенатар Віктар Болдыраў напісаў у сваім тэлеграм-канале: «Тое, што адбылося ў Крокус Сіці Холе — гэта тэракт і дыверсія з боку Украіны. Тэрарыстам няма прабачэння. Іх трэба ўстараняць на месцы. З мер па прадухіленні і прафілактыцы тэрактаў прапаную ўзмацніць меры праверкі супрацоўнікаў аховы і абслуговага персанала на канцэртных пляцоўках, у музеях, месцах масавага збору людзей. Увесці праверкі такіх людзей для прыёму на працу. Узмацніць надгляд на ўваходзе ў метро і на транспарце».
Яшчэ праз некалькі гадзін, раніцай 23 сакавіка, аб нападзе ажыццёўленным нібы «праўкраінскай групоўкай з накладнымі бародамі» паведаміла газета «Коммерсант». Паводле яе версіі, тэрарысты звязаны з арганізацыяй «Рускі добраахвотніцкі корпус» (РДК), якая вядзе баявыя дзеянні супраць ВС РФ у Белгародскай вобласці і на мяжы з Расіяй. Нібыта ўначы расейскія сілавікі пачалі атрымліваць арыентоўкі з аператыўнага штаба, у адпаведнасці з якімі вёўся вышук тых, хто нападаў. У іх гаварылася, што тэрарысты — маладыя людзі, славяне, вышэйшыя за сярэдні рост, да 180 см, выкарыстоўвалі накладныя бароды і вусы. Апрануты ў ваеннае адзенне, уключаючы высокія берцы. Іх падрыхтоўка магла быць не толькі баявой, але і страйкбольнай, адсюль, магчыма, і стральба літаральна ва ўсіх, каго злачынцы лічылі сваімі супернікамі. Пры гэтым у самім РДК на момант гэтай публікацыі ўжо заявілі аб недатычнасці да нападу на «Крокус». Пра гэта, са спасылкай на прадстаўніка РДК, напісала і «Новая газета Еўропа». Да таго ж за 9 гадзін да падзей у «Крокусе» ФСБ апублікавала відэа, анансаванае як «затрыманне масквічоў-прыхільнікаў забароненага «Рускага добраахвотніцкага корпуса»».
Амаль адразу ж пасля публікацыі «Коммерсанта», ФСБ заявіла, што падазраваныя ў тэракце ў «Крокус Сіці Холе» планавалі збегчы ва Украіну, дзе «мелі адпаведныя кантакты». У заяве ФСБ цытуемай РИА Новости, паведамлена: «Пасля здзяйснення тэракту злачынцы спрабавалі схавацца, рухаючыся на машыне ў бок расейска-ўкраінскай мяжы. У Бранскай вобласці былі затрыманы ўсе чацвёра тэрарыстаў. У цяперашні час яны этапуюцца ў Маскву».
«Ніякі гэта не ІГІЛ. Гэта хахлы. І тое, што яшчэ ўчора, яшчэ да затрыманняў, да асоб і прозвішчаў выканаўцаў заходнія спецслужбы прыняліся пераконваць народанасельніцтва, што гэта ІДІЛ, — менавіта гэта і падпаліла шапку на гэтым злодзеі», — напісала ў сваім тэлеграме галоўны рэдактар тэлеканала Russia Today Маргарыта Сіманьян. Таксама яна апублікавала відэа допыту аднаго з затрыманых пасля падзеяў у «Крокус Сіці Холе». Апошні паведаміў, што за напад яму абяцалі каля 500 тысяч рублёў, а ўказанні атрымліваў ад невядомых праз інтэрнэт: «Я слухаў урок прапаведніка ў тэлеграме, яго памочнік мне напісаў».
***
Цяпер разгледзім асноўныя версіі здарэння ўвечары 22 сакавіка ў «Крокус Сіці Хол», з пункту гледжання агучанага ў вядучых краінах Усходу і Захаду.
Кітайскія прапагандысты пастараліся вытлумачыць тое, што адбылося ў «Крокусе» у кантэксце «ўкраінскай праблематыкі». Былы галоўны рэдактар урадавай газеты КНР Global Times Ху Сіцзінь у мікраблогу Weibo напісаў: «Гэта папярэджанне Пуціну перад тым, як ён пачне новы тэрмін. Атака пагоршыць сітуацыю ў Расіі. Гэта ўзмацняе ўражанне людзей — Масква больш не ў бяспецы. Расійскія рэгіёны, нават тыя, якія знаходзяцца далёка ад палёў бітваў у вайне з Украінай, могуць стаць аб’ектамі нападу. У шматлікіх месцах абарона слабая і нават адсутнічае».
Пекін даў гэтую трактоўку, нягледзячы на тое, што ўлады Украіны адразу ж катэгарычна адпрэчылі любую сувязь з тым, што адбылося, а адказнасць за тэракт у «Крокус-Сіці» гэтак жа, амаль адразу ж узяў на сябе ІДІЛ. Аб гэтым са спасылкай на рэсурсы групоўкі паведаміў Reuters. Раней ІДІЛ ужо атакаваў расіян за мяжой. У кастрычніку 2015 года адбылася авіякатастрофа A321 над Сінайскім паўвостравам. Яна застаецца найбуйнейшай авіякатастрофай у гісторыі Егіпта і самай масавай гібеллю грамадзян Расіі за ўсю гісторыю авіяцыі. Авіялайнер авіякампаніі «Кагалымавія» на рэйсе Шарм-эш-Шэйх—Санкт-Пецярбург таксама ўзарвала групоўка ІДІЛ. Загінулі 224 чалавекі. Адказнасць узяло на сябе Сінайскае падраздзяленне «Ісламскай дзяржавы».
Улады ЗША заявілі, што папярэджвалі спецслужбы Расіі аб нападзе ІДІЛ. Афіцыйны прадстаўнік Вашынгтона паведаміў CBS News, што ў амерыканцаў ёсць разведдадзеныя, якія пацвярджаюць заяву экстрэмістаў Ісламскай дзяржавы аб іх адказнасці і няма ніякіх падстаў сумнявацца ў іх. Акрамя вядомага публічнага папярэджання праз пасольства ў Маскве ад 7 сакавіка аб магчымым нападзе, афіцыйныя асобы ЗША заявілі, што ў прыватным парадку паведамілі расійскім чыноўнікам разведдадзеныя, якія паказваюць на напад.
The New York Times піша: чыноўнікі ЗША сцвярджаюць, што іх спецслужбы «абавязаны папярэджваць» патэнцыйныя мэты аб небяспеках, калі даведаюцца пра іх. Пасля адносна ціхага перыяду ІДІЛ спрабаваў пашырыць напады за мяжой. У Еўропе большасць з такіх нападаў былі спынены, што прывяло да недаацэнкі магчымасцяў групоўкі. У сакавіку ЗША сабралі выведдадзеныя аб тым, што Ісламская дзяржава-Харасан (ІДІЛ-К, «Вілаят Хорасан»), філіял групоўкі, якая базуецца ў Аўганістане, планаваў напад на Маскву. Групоўка абвінавачвала Крэмль у тым, што на яго руках мусульманская кроў, спасылаючыся на ўдзел у інтэрвенцыях у Аўганістане, Чачні і Сірыі. Таму па словах амерыканскіх чыноўнікаў, члены ІДІЛ актыўна дзейнічаюць у РФ. «ІГІЛ-Да было зацыклена на Расіі на працягу апошніх двух гадоў», часта крытыкавала прэзідэнта Уладзіміра Пуціна ў сваёй прапагандзе. Пра гэта распавёў Колін П. Кларк, аналітык па барацьбе з тэрарызмам у Soufan Group, кансалтынгавай фірме па бяспецы ў Нью-Ёрку. Крыніцы The New York Times спецыяльна адзначылі, што папярэджанне ЗША не было звязана з магчымай атакай з украінскага боку: Дзярждэпартамент ЗША не стаў бы выкарыстоўваць слова «экстрэмісты» для папярэджання аб дзеяннях Кіева.
На думку прафесара брытанскага Каралеўскага каледжа (Лондан) Петэра Ноймана, на дачыненне тэрарыстычнай «Ісламскай дзяржавы» да тэракту ў «Крокус Сіці Холе» паказваюць адразу шэраг фактараў, у ліку якіх:
— папярэджанні ЗША аб тым, што такі напад плануецца;
— электронная публікацыя з прызнаннем ад самога ІДІЛ;
— аддзяленне ІДІЛ Вілаят Хорасан (ІДІЛ-К) вядзе вярбоўку на тэрыторыі былога СССР;
— комплексная атака ў адпаведнасці з выявай дзеяння ўласцівым менавіта ІГІЛ.
(с) ceapp.info